Zet je lezers in de vijfde versnelling. Zorg dat hun pupillen plankgas over je zinnen scheuren en je wervende webtekst een waar Formule 1-parcours wordt. Des te sneller naderen zij de finish: je bestelknop.
Hoe? Door je leesbaarheid te verbeteren.
Ik strand nog regelmatig op webpagina’s met tekstblokken tjokvol ellenlange zinnen, hulpeloze hulpwerkwoorden, holle begrippen, uitgemolken uitdrukkingen en slaapverwekkende zinsconstructies. Bovendien pompen veel SEO-copywriters hun content nog steeds vol met zoekwoorden. Zonde, nietwaar?
Commerciële webteksten voldoen aan 3 B’s.
Ze moeten begrijpelijk zijn, boeien en beïnvloeden. Tekstflarden die geforceerd geschreven zijn en stroef lezen, doen geen van drie. Terwijl: hoe vlotter je webteksten zijn, hoe eerder en meer bezoekers lezen, hoe groter de kans dat zij overtuigd raken en reageren.
Daar gaan wij vandaag aan werken!
Inhoud:
- Actief schrijven
- Kort en bondig schrijven
- Begrijpelijk schrijven
- Ritmisch schrijven
- Typografie toepassen
- Voorbeeld
1. Actief schrijven
Actieve zinnen komen levendig over en lezen prettiger. Passieve zinnen schaden de leesbaarheid van je webtekst. Een drietal tips om actief te schrijven.
1.1 Bedrijvende vorm
Schrijf in de bedrijvende vorm en vermijd de passieve of lijdende vorm.
- Lijdende vorm: Dit boek wordt veel gelezen.
- Bedrijvende vorm: Veel mensen lezen dit boek.
1.2 Hulpwerkwoorden en twijfelwoorden
Vermijd hulpwerkwoorden en twijfelwoorden. Zij zijn vaak overbodig.
| Hulpwerkwoorden: | Twijfelwoorden: |
| kunnen | misschien |
| hebben | mogelijk |
| zijn | eventueel |
| zullen | wellicht |
| gaan | waarschijnlijk |
- Met hulpwerkwoord: Wij hebben een inspirerende cursus bijgewoond.
- Zonder hulpwerkwoord: Wij woonden een inspirerende cursus bij.
- Met hulpwerkwoord: Hiermee kunt u uw documenten sorteren.
- Zonder hulpwerkwoord: Hiermee sorteert u uw documenten.
Wanneer gebruik je ‘kunnen’ wel?
Drie situaties.
- Bedrijvende vorm zonder hulpwerkwoord: U vergelijkt verschillende verzekeringen o.b.v. prijs en kwaliteit.
- Geoptimaliseerde vorm met hulpwerkwoord: U kunt verschillende verzekeringen vergelijken o.b.v. prijs en kwaliteit.
- Belofte zonder hulpwerkwoord: Onze vermogensbeheerders verdubbelen jouw kapitaal in 5 jaar.
- Belofte met hulpwerkwoord: Onze vermogensbeheerders kunnen jouw kapitaal verdubbelen in 5 jaar.
- Yes, we can.
- Je doet een grote belofte die je niet kunt onderbouwen.
1.3 Enkelvoudige zinnen
Streef naar enkelvoudige zinnen. Doe je best om samengestelde zinnen te ontleden en omslachtige zinsconstructies te omzeilen.
- Samengestelde zin: De dame die ik gisteren zag lopen, kwam ik vandaag toevallig weer tegen.
- Enkelvoudige zin: Ik zag gisteren een dame lopen. Toevallig kwam ik haar vandaag weer tegen.
2. Kort en bondig schrijven
KISS: Keep It Short & Simple. Vertaald naar het Nederlands: gebruik korte zinnen en begrijpelijke taal. Met deze tips boks je het eerste voor elkaar.
2.1 Zinslengte
Volgens onderzoek van Siegfried Vögele telt de gemiddelde zinslengte voor een goede online leesbaarheid 10 woorden.
2.2 Rustpunten
Punten, komma’s en speciale tekens (€®7—) zijn zowel blikvangers als rustpunten. Benut ze. Aandachtspunten voor komma’s:
- Komma voor en: meestal niet.
- Komma tussen twee werkwoorden: meestal wel.
- Komma voor etc., e.d. en enz.: nope.
- Let op dat komma’s de leesbaarheid van je webtekst niet schaden.
2.3 Opsplitsingen
Hoe maak je lange zinnen korter? Hak ze in twee.
- Als je een doorgewinterde webredacteur zoekt, dan ben je hier aan het juiste adres.
- Zoek je een doorgewinterde webredacteur? Dan ben je hier aan het juiste adres.
- Zoek je een copywriter met jarenlange ervaring?
- Zoek je een copywriter? Eentje met jarenlange ervaring?
- Ik overweeg al maanden een nieuwe hostingpartij, omdat mijn website langzaam laadt, veelvuldig offline is en een schietschijf lijkt voor hackers.
- Ik overweeg al maanden een nieuwe hostingpartij. Waarom? Omdat mijn website langzaam laadt, veelvuldig offline is en een schietschijf lijkt voor hackers.
2.4 Ellips
Een ellips of elliptische zin is een zin zonder onderwerp en werkwoord.
- Normale zin: Ik wil graag twee cola en drie koffie.
- Elliptische zin: Twee cola en drie koffie, graag.
2.5 Meervoudsvorm
Gebruik meervoudsvormen. Dat scheelt overbodige lidwoorden.
- De copywriter.
- Copywriters.
2.6 Zeugma
Verbind alle items aan hetzelfde werkwoord. Of aan hetzelfde bijvoeglijk naamwoord.
- Stijgende onkosten en toenemende personeelslasten.
- Toenemende onkosten en personeelslasten.
2.7 Tmesis
Vermijd deze stijlfiguur. Plaats een samengesteld werkwoord aan elkaar. Dit scheelt weer één woord in je zin en leest prettiger.
- De oplossing die wij aan kunnen bieden.
- De oplossing die wij kunnen aanbieden.
2.8 Namen
Gebruik je een naam voor de tweede maal? Gebruik dan een verkorte versie of afkorting. (Tenzij dit naamwoord een zoekwoord betreft.)
- Informatie Beheer Groep. (eerste keer)
- IBG. (tweede keer)
- Niels Bijvoet. (eerste keer)
- Niels. (tweede keer)
2.9 Schrap!
Schrap alle informatie die niks toevoegt aan je boodschap. Corrigeer alle informatie die korter en duidelijker kan. Overbodige lidwoorden, voorzetsels, zelfstandig naamwoorden — maai alles weg!
- Het congres voor de ICT.
- Het ICT-congres.
- In Gelderland zijn er veel evenementen te vinden.
- In Gelderland zijn veel evenementen te vinden.
- Zij hebben de taak op zich genomen.
- Zij doen.
3. Begrijpelijk schrijven
In de vakliteratuur lees je vaak de vuistregel: schrijf voor een puber. Gebruik begrijpelijke taal en formuleer je boodschap even helder als wanneer je tegen je zoontje of dochtertje praat. Waarom? Als je lezer ook maar één keer moet nadenken over een woord of regel, dan schaadt dat wederom de leesbaarheid van je webtekst.
3.1 Spreektaal
Wat weten wij van mensen die veel moeilijke woorden en vage begrippen gebruiken? Inderdaad: ze hebben iets te verbergen of geen flauw idee waarover ze praten. Ze willen je afwimpelen of juist interessant overkomen.
Welke van de twee intenties een zender ook heeft: ze maken ontvangers argwanend. En terecht. “If you can’t explain it simply, you don’t understand it well enough,” aldus Einstein.
Wees dus duidelijk. Gebruik woorden en zinnen die je doelgroep dagelijks gebruikt en direct begrijpt. Deze (vaak korte) woorden voorkomen onduidelijkheden, komen vertrouwd over en hebben hierdoor meer impact.
- Gebruik spreekwoorden, gezegden en uitdrukkingen.
- Gebruik de spreektaal die je doelgroep gebruikt in bijvoorbeeld interviews, enquêtes, beoordelingen op vergelijkingssites en reacties op blogs en fora.
- Gebruik de populairste synoniemen uit de Zoekwoordplanner.
3.2 Formele uitdrukkingen
Formeel, ambtelijk en deftig taalgebruik maakt je webtekst ingewikkeld en saai. Vermijd dit. (bron: Professionele bedrijfscommunicatie)
| Formeel taalgebruik: | Spreektaal: |
| als gevolg van | door |
| aan de hand van | met, volgens |
| op het gebied van | qua |
| met betrekking tot | over, voor |
| ten aanzien van | over |
| met behulp van | met, door |
| ten behoeve van | voor |
| in ogenschouw nemen | bekijken |
| feitelijke informatie | feiten |
3.3 Specifiek
Vermijd generieke omschrijvingen. Of leg elders in je tekst uit wat je ermee bedoelt. Parafrasen (voorbeelden, vergelijkingen, duidelijke definities) vormen de perfecte vulling voor holle begrippen. Immers: hoe concreter, hoe beter.
- Ik stuur je alle documenten binnen 24 uur. (Per mail of per post?)
- Ik mail je alle documenten binnen 24 uur.
- Je leert alle kneepjes van het schrijversvak.
- Je leert alle kneepjes van het schrijversvak: invalshoeken, argumentatie, tone-of-voice, noem maar op.
3.4 Zinsafbrekingen
Je alinea’s bestaan uit meerdere regels. Eindigt je regel met een bijvoeglijk naamwoord en begint je nieuwe regel met het bijbehorende zelfstandig naamwoord? Plaats dan je bijvoeglijk én zelfstandig naamwoord op de nieuwe regel.
Je voorkomt zo dat niet-aandachtige lezers de link tussen beide woorden over het hoofd zien, omdat ze op verschillende regels staan. Je wilt juist dat bezoekers die link leggen, omdat je bijvoeglijk naamwoord iets toevoegt aan je zelfstandig naamwoord.
3.5 Werkwoorden
Plaats betekenisvolle werkwoorden dichtbij je onderwerp, gezegde of zelfstandig naamwoord, zodat de essentie van je zin sneller duidelijk is.
- Met het presentje dat u bijgesloten in de groene envelop vindt.
- Met het presentje dat u bijgesloten vindt in de groene envelop.
- Nadat u het formulier heeft ingevuld …
- Nadat u het formulier ingevuld heeft …
Het werkwoord ‘ingevuld’ geeft betekenis aan de zin hierboven, ‘heeft’ niet. Bij ‘u’ groeit je attentiewaarde. Als je ‘u’ en ‘ingevuld’ dichter naast elkaar plaatst, dan begrijpt je bezoeker sneller wat je bedoelt dan wanneer je ‘u’ en ‘heeft’ dichter naast elkaar plaatst. Een betere oplossing is, uiteraard, dat je je zin actief schrijft door het aantal werkwoorden te minimaliseren: “U vult het formulier in en …”
4. Ritmisch schrijven
Ritme schept een stroomversnelling in je webtekst.
4.1 Rijm
Alliteratie (beginrijm), klinkerrijm, volrijm, enjambement, isocolon en synalephe zorgen dat je webtekst gaat swingen en je boodschap beter blijft hangen.
4.2 Afwisselende zinslengtes
Wissel je korte zinnen en lange zinnen af én houd je een gemiddelde zinslengte van 10 woorden aan? Dan krijgt je webtekst snelheid en ritme. Bovendien grijpen zinnen van slechts één tot twee woorden de aandacht van je bezoeker.
4.3 Opsommingen in zinnen
Je hebt twee soorten opsommingen: opsommingen met bullets en opsommingen in zinnen. Over de laatste variant lees ik eigenlijk nooit iets op blogs. Vreemd. Want een opsomming van drie woorden of zinsdelen:
- bouwt spanning op en werkt toe naar een heuse emotionele (anti)climax.
- valt op tijdens het scannen door de interpunctie.
- schept een stroomversnelling in je webtekst.
- vestigt de aandacht op bepaalde argumenten (zie reactie Niels Bijvoet).
- blijft beter hangen – vooral als je herhalingen opsomt.
Opbouw
Een opsomming neemt in kracht toe: Item. Item. Item. Ook kun je opsommingen in opsommingen verwerken: Item. Item. Item, item, item.
- Wat moet ik met de vis doen – bakken, grillen, braden? (Asyndeton)
- Ze verschillen onder elkaar in taal, gebruiken, wetten. (Asyndeton)
- Niemand die het weet. Niemand die het wat doet. Niemand die het wat kan schelen. (Anafoor)
- Blijf eerlijk, blijf gefocust en blijf jezelf. (Anafoor in de gebiedende wijs)
- Het oogt als wijn. Het ruikt als wijn. Het smaakt als wijn. Dus het is wijn. (Epifoor)
- Iedereen wil het spel zien. Iedereen wil de bal zien. Iedereen wil de overwinning zien. (Symploke)
- Of je nu een vraag hebt, of je gegevens wilt wijzigen, of een nieuw abonnement wilt aanvragen: onze klantenservice staat 24/7 voor u klaar. (Polysyndeton)
- Je wilt een huis bouwen. Heb je al schetsen gemaakt? Een erkende aannemer gevonden? Alle gemeentelijke vergunningen aangevraagd? (Dubitatio)
- Zij leerden, bestudeerden en repeteerden de musical maandenlang. (Homoioteleuton)
- Ik, ik weet het niet. (Epizeuxis)
- Waarom? Waarom?! (Epizeuxis)
- Bla, bla, bla! (Epizeuxis)
- G-G-G-unit. (Repetitio)
- Hij ging maar door en door en door. (Repetitio)
- Leugens, leugens en nog eens leugens. (Repetitio)
- Hij heeft heel, heel, HÉÉL veel kennis. (Repetitio)
- Uw aankomst, accommodatie, excursies, terugreis: alles is tot in de puntjes geregeld. (Accumulatio)
- U ontdekt geteste, verkoopverhogende schrijftechnieken. (Opgesomde bijvoeglijk naamwoorden)
- Ten eerste … Ten tweede … Tenslotte … (Signaalwoorden van een opsomming)
- Sterker nog, …
Inhoud
Veelvoorkomende elementen die je in opsommingen giet, zijn (1) problemen van je doelgroep, (2) keuzes van je lezer, (3) oplossingen van je product en (4) bewijsmaterialen die je bedrijf autoriteit geven.
Leesbaarheid
Hoe maak je een opsomming nóg vlotter? Benut beginrijm, gebruik een eenduidige zinsopbouw voor ieder item en schrap lidwoorden.
- Heerlijk, helder, Heineken.
- Deze sportwagen is sneller, stijlvoller en schoner.
- Het huis, de boom en het beest.
- De huizen, bomen en beesten.
- Het huis, de boom en het beest.
- Het huisje, boompje en beestje.
- Traffic Builders vergroot de vindbaarheid, de bezoekersaantallen en het conversiepercentage.
- Traffic Builders verhoogt de vindbaarheid, bezoekersaantallen en conversies.
- Traffic Builders vergroot de vindbaarheid, de bezoekersaantallen en het conversiepercentage.
- Traffic Builders verhoogt uw vindbaarheid, bezoekersaantallen en conversiepercentage.
- Traffic Builders vergroot uw vindbaarheid, verhoogt uw bezoekersaantallen en verbetert uw conversies.
- Traffic Builders verhoogt uw vindbaarheid, bezoekersaantallen en conversies.
- Je wilt hoger in Google komen en meer converterende bezoekers trekken, maar weet niet hoe.
- Je wilt hoger in Google komen, meer converterende bezoekers trekken en weten hoe je dit zelf doet.
5. Typografie toepassen
Ook opmaak draagt uiteraard bij aan de leesbaarheid van je webtekst.
5.1 Aantal regels
Hoe kort en begrijpelijk je zinnen ook zijn: grote tekstblokken schrikken af. Streef daarom naar alinea’s van twee tot vier regels. Zo krijgt je webtekst meer witruimte en wordt hij luchtiger en leesbaarder. (Alinea’s naast een afbeelding kunnen zich vier tot zes regels permitteren.)
Schilder nog meer witruimte middels grotere interlinies tussen alinea’s (25 tot 30 pixels), losse zinnen tussen alinea’s, tussenkoppen, bullets, afbeeldingen, kaders en andere fixatiepunten. (Fixatiepunten behandel ik in een later artikel.)
5.2 Regellengte
De ideale regellengte telt 65 tot 85 tekens (incl. spaties). Uit een onderzoek van internet marketeer Jim Connolly blijkt dat de leesbaarheid van je webtekst flink keldert bij meer dan 95 tekens, omdat de oogspieren voortdurend extra moeten rekken.
5.3 Lettertype en -grootte
De ideale lettergrootte voor je bodytekst bedraagt 13 tot 16 pixels — afhankelijk van het lettertype dat je hanteert. Bij 12 pixels of minder moeten de ogen zich te veel inspannen.
Over het ideale lettertype (font) bestaan veel verschillende theorieën en testresultaten. Niks concreets. Daarom houd ik tot die tijd het lettertype aan dat veel van de meest winstgevende websites en blogs wereldwijd toepassen.
- Persoonlijke blogs met enorme lappen tekst: Arial, 14 pixels.
- Zakelijke websites met veel korte tekstsnippers en linklijsten: Arial, 13 pixels.
Liever een ander lettertype? Gebruik géén sIFR, Cufon of andere vorm van “font replacement” die werkt met Flash en Javascript. Of de laadtijd van je website vertraagt, wat nadelig is voor je SEO. Of de browser van je bezoeker ondersteunt replacement niet (bijv. omdat Flash niet geïnstalleerd is), wat je hele typografie overhoop gooit. Gebruik daarom Google Web Fonts. WordPress? Gebruik de plugin WP Google Fonts.
5.4 Letterkleur
De ideale letterkleur is donkergrijs (#464646) op een witte achtergrond. Niet zwart op wit dus, zoals bij verkoopbrieven. Deze combinatie is op beeldscherm vaak te fel voor de ogen ― vooral vermoeide ogen.
6. Voorbeeld
In deze webtekst van AEDcompany.nl snoeide ik 35 van de 92 woorden. Oftewel, 38% minder woorden zónder dat het de essentie van de boodschap aantastte. Zie je al welke van de bovenstaande tips zijn toegepast?
Aangeleverde webtekst:
De kracht van de AEDcompany.nl zit hem in het feit dat wij geheel vrijblijvend langs komen voor een AED demonstratie op locatie. Op deze manier kan men (de klant) vrijblijvend kennis maken met de diverse type AED’s die er op de Nederlandse markt aanwezig zijn en is er alle gelegenheid om vragen te stellen. Op deze manier zijn wij van de AEDcompany.nl ervan overtuigd dat men tot de beste keuze komt. Dit concept heeft zijn succes al reeds bewezen. Doordat de AEDcompany.nl alle merken AED’s levert kunnen wij een onafhankelijk advies geven.
Gekortwiekte webtekst:
AEDcompany.nl komt graag langs voor een demonstratie. U maakt kennis met diverse defibrillators, krijgt antwoord op al uw vragen en profiteert van onafhankelijk advies. Zo ontdekt u welke AED het beste bij úw bedrijf past.